نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دکتری رشته علوم سیاسی دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

مقاله میزان گرایش به هویت ملی و قومی عرب‌های خوزستان را بررسی می‌کند. تمام عرب‌های بالای هجده سال و دست‌کم دیپلم هفت شهر اهواز، آبادان، خرمشهر، سوسنگرد، شادگان، ملاثانی و اروندکنار جامعة آماری پژوهش را تشکیل می‌دهند. فرضیة اصلی تحقیق این است که عرب‌های خوزستان به هویت ملی و قومی گرایش فراوانی دارند. وضعیت اقتصادی و میزان همگرایی افراد افزایش می‌یابد گرایش آنان به عناصر هویت ایرانی و اسلامی نیز زیاد می‌شود. برای بخش گرایش به هویت ملی، مؤلفه‌های تعلق سرزمینی، تعلق به ملت، اعتماد به مسئولان و دستگاه اجرایی (دولت) و زبان فارسی در نظر گرفته شده است. هویت قومی نیز براساس دو شاخص «آداب و رسوم فرهنگی» و «زبان محلی» سنجش شده است. در این پژوهش ضریب همبستگی «درآمد اقتصادی» و عناصر هویت ملی نیز مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج به‌دست‌آمده نشان می‌دهد عرب‌ها نه تنها گرایش بسیاری به هویت ایرانی و اسلامی دارند، بلکه به هویت قومی خود نیز علاقه دارند و علاقه به هویت قومی آنان باعث کاهش گرایش به هویت ملی نمی‌شود. ضمن آنکه منشأ برخی ناهمگرایی‌ها را باید در بررسی شاخص‌های عینی، همچون مشکلات اقتصادی و اجتماعی و به‌تبع آن «احساس محرومیت نسبی» جست نه در مؤلفه‌های ذهنی و تمایزگرایانه.

کلیدواژه‌ها