نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
دانشجوی دکتری فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه تهران
چکیده
هدف این مقاله، بررسی انتقادی چالش‌های پیش روی تعلیم و تربیت ایران در مواجهه با فرهنگ مصرف‌گرای نولیبرالیسم است. از لحاظ روش‌شناختی این مقاله در زمرۀ پژوهش‌های کیفی به شمار می‌رود که در آن از روش تحلیلی ـ استنتاجی بهره برده شده است. برای این هدف، ابتدا فرهنگ مصرف‌گرای نولیبرالیسم مورد تحلیل قرار گرفته و سپس به پیامدهای این فرهنگ برای تعلیم و تربیت ایران پرداخته شده است. فردگرایی انحصارطلبانه، تجاری‌سازی، بازاری‌سازی، اقتصاد مبتنی بر شانس، افزایش رقابت و گسترش سیستم پاسخگویی به سبک بازارهای اقتصادی در نهادهای فرهنگی از جمله مبانی بسترساز فرهنگ مصرف‌گرای نولیبرالیسم هستند. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که فرهنگ مصرف‌گرای نولیبرالیسم، با طبیعت مادی‌گرایی، فردگرایی انحصارطلب، زیاده‌خواهی، ایجاد محرومیت برای طبقات کم درآمد، تجمل پرستی، کاهش عاملیت انسان، ایجاد رقابت برای کسب ثروت و تبدیل ثروت به معیار ارزش‌گذاری، چالش‌های بنیادینی را برای تعلیم و تربیت ایران ایجاد می‌کند. احیای الگوی مصرف اسلامی، تقویت علوم انسانی و بهره‌گیری از آن برای نقد فرهنگ مصرف‌گرا و همگرایی نهادهای اجتماعی در پرورش هویت اسلامی از جمله راه‌های رهایی از فرهنگ مصرف‌گرای نولیبرالیسم است.
کلیدواژه‌ها
)