نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 .دانشجوی دکتری تخصصی جامعه‌شناسی، گروه جامعه‌شناسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

2 استادیار گروه جامعه‌شناسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

10.22034/rjnsq.2022.293492.1300

چکیده

هویت ملی یکی از مؤلفه‌های بنیادی شکل‌گیری و بقا و انسجام جامعه ملی است. هدف اصلی تحقیق، تعیین رابطه بین پایبندی جوانان شهرهای تبریز و بوکان به هویت ملی با عدالت اجتماعی ادراک‌شده است. روش تحقیق پیمایش و ابزار گردآوری اطلاعات پرسش‌نامه استاندارد فینی و پرسشنامۀ محقق ساخته است. جامعه آماری جوانان شهر تبریز و بوکان است که در شهرهای تبریز و بوکان ساکن بودند. جامعه آماری در شهر تبریز شامل کل جمعیت زن و مرد در بازه سنی 18 تا 29 سال بر اساس سرشماری عمومی سال 95 به تعداد 657668 نفر بود. حجم نمونه در جامعه آماری شهر تبریز با استفاده از فرمول کوکران معادل 384 نفر به دست آمد. جامعه آماری در شهر بوکان شامل کل جمعیت زن و مرد در بازه سنی 18 تا 29 سال بر اساس سرشماری عمومی سال 95 به تعداد 68377 نفر و حجم نمونه 381 نفر بود. حجم نمونه در دو گروه جامعه آماری با استفاده از فرمول کوکران 771 نفر تعیین‌شده بود. بر اساس یافته‌های به‌دست‌آمده، بین عدالت اجتماعی ادراک‌شده و پایبندی به هویت ملی در بین جوانان شهرهای تبریز و بوکان رابطه مثبت معنی‌داری وجود داشت. میزان پایبندی به هویت ملی و میزان عدالت اجتماعی ادراک‌شده در بین جوانان شهر بوکان به‌طور معنی‌داری بیشتر از جوانان شهر تبریز بود.

کلیدواژه‌ها

  • ابوالحسنی، رحیم (1387)؛ «مؤلفه‌های هویت ملی با رویکرد پژوهشی»، فصلنامه سیاست، دوره 38، شماره 4.
  • احمدلو، حبیب؛ افروغ، عماد (1381)؛ «بررسی رابطه میزان هویت ملی و قومی در بین جوانان تبریز»، فصلنامه مطالعات ملی، سال چهارم، شماره 13.
  • برتون، رولان (1392)؛ قومیت‌شناسی، ترجمه: ناصر فکوهی، تهران: نشر نی.
  • پرتویی، اصغر (1379)؛ «نقش ملی‌گرایی و اسلام در ایجاد هویت مشترک ملت‌سازی در دوره پهلوی و جمهوری اسلامی ایران»، پایان‌نامه دکتری علوم سیاسی، دانشگاه امام صادق.
  • ثقفی، محمد و میر محمدی، داوود (1389)؛ «مبانی معرفتی گفتمان هویت ملی در عصر پهلوی»، مجله جامعه‌شناسی، دوره 5، شماره 3.
  • جعفرپور و دیگران (1394)؛ «تبیین رابطه هویت‌های سه‌گانه فردی، اجتماعی، ملی با میزان پایبندی شهروندان به فرهنگ شهروندی»، فصلنامه مطالعات توسعه اجتماعی ایران، دوره 6، شماره 4.
  • جعفری نیا، سعید و دیگران (1396)؛ «فرا تحلیل پیامدها و پیشامدهای هویت‌سازمانی»، فصلنامه مطالعات رفتار سازمانی، سال ششم، شماره 4.
  • حاجیانی، ابراهیم (1380)؛ «تحلیل جامعه‌شناختی هویت ملی در ایران»، فصلنامه مطالعات ملی، سال دوم، شماره 5.
  • سلمانی بیگدلی، مسعود، (1384)، «فرهنگ‌پذیری و سازگاری در میان جوانان کُرد». فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران، دوره نهم، شماره ۴.
  • رحیمی کیا، امین (1398)؛ «بررسی رابطه هویت‌سازمانی و فرسودگی شغلی معلمان مدارس در مقطع متوسطه دوم شهرستان خرم‌آباد»، فصلنامه پژوهش‌های رهبری و مدیریت آموزشی، دوره 5، شماره 19.
  • رزازی فر، افسر (۱۳۷۹)؛ «الگوی جامعه‌شناختی هویت ملی در ایران»، فصلنامه مطالعات ملی، سال دوم، شماره.۵.
  • روح‌الامینی (1379)؛ «فراگرد فرهنگ و هویت ایرانی، فرصت‌ها و چالش‌ها»، فصلنامه مطالعات ملی، شماره 4.
  • شیخاوندی، داور (1380)؛ ناسیونالیسم و هویت ملی ایرانیان، تهران: اندیشه نو.
  • طالبی، س (1387)؛ «تحول هویت ملی دانش آموزان دختر دوره‌های تحصیلی ابتدایی و راهنمایی و متوسطه شهر تهران»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس.
  • علیزاده اقدم و دیگران (۱۳۸۶)؛ «تطبیق هویت ملی و دینی دانش آموزان»، مجله علمی پژوهشی علوم انسانی، دانشگاه اصفهان، جلد ۲۳- شماره ۲.
  • فلای، شاکر (1397)؛ تاریخ مختصر عدالت توزیعی، تهران: مرکز.
  • قاسمی، علی‌اصغر و علیرضا، ابراهیم‌آبادی (۱۳۹۰)؛ «نسبت به هویت ملی و وحدت ملی در ایران»، فصلنامه راهبرد، شماره، ۵۹ تابستان، سال بیستم.
  • قاسمی، علیرضا و گراوند جمشید (۱۳۹۴)؛ «بررسی رابطه احساس دولت اجتماعی بر هویت ملی جوانان قوم کرد»، نمونه موردی شهر قروه-جامعه شناسی، مطالعات جوانان، بهار -دوره ۵، شماره ۱۷.
  • قنبری برزیان، علی (1390)؛ «قدرت هویت ملی در میان ایرانیان»، مطالعات علمی، دوره 12، شماره 4.
  • گودیکانست، ویلیام بی (1383)؛ پیوند تفاوت‌ها، راهنمای ارتباط کارآمد بین‌گروهی، ترجمه علی کریمی و مسعود هاشمی، تهران: تمدن اسلامی.
  • میلر، دیوید (۱۳۸۳)؛ ملیت، ترجمه: داوود قراباق زندی، تهران: انتشارات تمدن ایرانی.
  • نیلی، مسعود و همکاران (1385)؛ اقتصاد و عدالت اجتماعی، تهران: نشر نی.
  • ناستی زایی، ناصر (1400)؛ «بررسی میزان هویت ملی و مدرن دانش آموزان شهر سراوان»، فصلنامه مطالعات ملی، سال 22، شماره 3.
  • نقی‌زاده ملا یوسفی، علیرضا (۱۳۸۵)؛ «تأثیر جهانی‌شدن بر بازسازی الگوی هویت ملی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد»، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه علامه طباطبایی.
  • یاسمی، رشید (1363)؛ کرد، پیوستگی نژادی و تاریخی او، تهران: انتشارات امیرکبیر.
  • یعقوبی، جمشید (1388)؛ درک ایرانیان از عدالت، تهران: جامعه شناسان.
  • Guibernau, M (2004); “Anthony D. Smith on Nation and National Identity” In Nation and Nationalism (10), ASEN.
  • Kinnvall, C. (2004).” Globalization And Rligious Nationalism” Blackwell, Oxford.
  • j(1992); “the Multigroup Ethnic /identityMeasure: A NewScale for use whitAdolescents andYiung Adults fromDiverse Groups”. Journal of Adolescent Research.7
  • D. Others. (2017); Media,Gender and Identity:An Intoduction, London:Routledge Press.
  • gohn:1971; “Theory of gustic”. Harvard university, Press cabridge.
  • Amartya. 1999; developmentas freedom, Alfred akd knopes, New York.
  • SpieBberger, S. (2005); “National Identity”, International Marketing Seminar.
  • Tagfel, H. (1982); Social Identity and Intergroup Relations, Combidge: Cambridge University Press.
  • Turner G.& Haslam S. (2001); Social identity organization and Leadership.in: E. Turner, Group at work London: Laswrence Erlbaum Associates publishers.
  • Aune& Kristel.Karu (2001); Ethnic Attitudes in Relation to Ethnic Pride and Ethnic Dieeerentiation ", Journal of Social Psychology,Vol. 141, No.5.