نویسنده
دکتری علوم سیاسی و حقوق بین الملل از دانشگاه واشنگتن، عضو هیأت علمی دانشگاه امام صادق(ع)
چکیده
تاریخ کشور ایران شاهد رخدادهای سیاسی، اجتماعی متعددی بوده است که در مقاطع مختلف به وقوع و حیات اجتماعی آن را به شدت تحت تأثیر قرار داده است. یکی از این رخدادهای بسیار مهم که به تاریخ معاصر ایران مربوط می‌شود وقوع «نهضت ملی شدن صنعت نفت» است.
در این نوشتار تلاش شده است زمینه‌ها و ریشه‌های تاریخی، سیاسی و اجتماعی پیدایش نهضت ملی مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد. از جمله بسترها و زمینه‌ها، آزادی نسبی سیاسی داخلی و فرصت‌ها و امکانات فراهم شده‌ی بین‌المللی در سایه دگردیسی ناشی از جنگ بین‌الملل دووم است که بدان استناد شده است. نویسنده به علل ناکامی نهضت که از پشتوانه مردمی برخوردار بود و اثرات الهام‌بخش و مثبت منطقه‌ای و حتی جهانی داشت اشاره می‌کند. نارسایی در سیاست خارجی کشور، فقدان وحدت نظر و اشتراک مساعی در میان نخبگان سیاسی، اعمال نفوذ بیگانگان به‌عنوان برخی علل و عوامل داخلی و خارجی نافرجامی و عقیم ماندن نهضت ملی شدن صنعت نفت مطرح شده است.
)