نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
دانشگاه آزاد واحد کرج - عضو هیئت علمی
چکیده
مسأله‌ی «کیستی انسان» از دغدغه‌های حیاتی ذهنی و عینی است که از سپیده‌دمان فرهنگ و تاریخ بشر همواره به گونه‌های مختلف، ذهن بشر را به خود مشغول‌داشته و وی را به تلاش برای پاسخ‌دادن به گزاره‌های استفهامی «من کیستم؟» و «ما کیستیم؟» واداشته است؛ تلاشی که در نهایت به تکوین و تکامل مفهوم «هویت» و «خود» انجامید. این مفهوم در فرایند تحولات تاریخ اجتماعی ـ فرهنگی و در بسترهای مناسبات سیاسی ـ اقتصادی دست‌خوش دگرگونی شد و در سه قالب عمده‌ی هویت گذشته یا سنتی، هویت حال یا مدرن و هویت آینده یا پسامدرن سربرآورد. نخستین قالب هویتی، اساساً پیکره‌ای واحد، یکدست و شخصی بود و دغدغه‌های هویت «من» فردی انسان‌ها را با تکیه بر گفتمان‌ها و روایت‌های کلان برآورده می‌ساخت. دومین گونه‌ی هویتی، ناظر به تغییرات مناسبات زمانی ـ مکانی موجود بوده و هویت حال یا موجود را در بستر تحولات دوران مدرن به منزله‌ی هویتی جمعی ـ و نه شخصی ـ مورد لحاظ قرار می‌داد. سومین قالب هویتی، ناظر به سوژه‌ها و کارگزارانی بود که در وضعیتی مبهم، ناپایدار و پراکنده و سیال به سر می‌بردند؛ طبعاً هویت مورد نظر نیز به منزله‌ی کیفیتی ناپایدار، متکثر، چندگانه و متحول تلقی می‌شد، چیزی که بعضاً به هویت پسامدرن موسوم گردید.
کلیدواژه‌ها
)